Mały przewodnik dla osób migrujących z portalu Elona.

• Nie obcina zasięgów. Wszyscy zobaczą twój wpis.
• Wszystkie konta są równe. Liczba osób obserwujących nie ma znaczenia, a gwiazdka to tylko fav (Ulubione). Będzie komuś miło, serwer zaindeksuje tootka do twojej wyszukiwarki, jak klikniesz fav, ale nie wpłynie to na algorytm, bo:
• Nie ma algorytmu. Wszyscy widzą wszystko na osi czasu chronologicznie. Więc raczej podbij (boost) jeśli chcesz zwiększyć zasięg tootka.
• Można edytować wpis, więc możesz poprawić literówki, coś dodać czy zmienić. Kto wszedł w interakcje z twoim tootkiem, dostanie powiadomienie o edycji.
• Treści ofensywne / agresywne oznacza się CW (Content Warning).
• Limit to domyślnie 500 znaków, ale admin instancji może go zwiększyć.
• Nie ma cytowania, to świadomy wybór autorów, a nie niedoróbka. Zawsze możesz we własnym tootku dodać link do innego, albo w komentarzu oznaczyć kogoś, żeby sobie poczytał.
• Możesz przypiąć do profilu tyle tootków, ile chcesz.
• Możesz dodać długi opis do profilu i dużo linków do swoich innych kont czy serwisów. Bezpłatnie :)
• Możesz w ustawieniach oznaczyć opcję, by twój profil był na liście profili Twojej instancji. Łatwiej cię wtedy odnajdą inne osoby.
• Jest wiele serwerów (instancji). Możesz w dowolnej chwili przenieść się na inną razem z obserwowanymi i obserwującymi. Jest to wspierane, a nie blokowane. Stare tootki zostaną jednak na starej instancji. Więcej o migracji przeczytasz w dokumentacji: “Przekierowanie lub przenoszenie profilu” https://docs.joinmastodon.org/pl/user/moving/
• Ponieważ instancji jest wiele, często tematycznych, to jest kilka osi czasu. Oprócz Twojej, domyślnej, jest jeszcze Lokalna oś instancji i Globalna. Ta ostatnia zależy od adminów serwera.
• Na Mastodon-ie zgłaszanie treści do admina działa. Nazywa się to moderacją. Admini mają narzędzia, by dyscyplinować osoby nieprzestrzegające zasad społeczności. I robią to. Tutaj jest poradnik “Radzenie sobie z niechcianą treścią”: https://docs.joinmastodon.org/pl/user/moderating/
• Zasadą jest dodawanie Alt (tekst alternatywny) do obrazków. Pomaga to wielu osobom które nie mogą zobaczyć obrazu w zrozumieniu kontekstu twojego tootka.
• Mastodon nie zawiera reklam i nie szpieguje. Dlatego lepiej zamieszczać linki do treści w serwisach, które też nie szpiegują. Jeśli piszesz coś z odnośnikiem do Twittera, zamień w adresie twitter.com na nitter.it. Do Reddit-a: reddit.com na teddit.net. Do Medium.com: scribe.rip. Podobnie z YouTube, zmień adres serwera na którąś z instancji Invidious, np. youtu.be na yewtu.be.
• Oprócz Mastodona, który jest uważany za najpopularniejszą alternatywę dla Twittera, w Fediverse znajdziesz wiele innych aplikacji będących sfederowanymi alternatywami popularnych korporacyjnych socjali:
  • PeerTube zamiast YouTube: https://joinpeertube.org/instances
  • Friendica zamiast Facebook-a: https://friendi.ca
  • Pixelfed zamiast Instagram-a: https://pixelfed.org
• Oprócz aplikacji i serwisów które wymieniłem wyżej, istnieje wiele innych korzystających z federacji i decentralizacji. Możesz się zapoznać z nimi na bardzo ładnej stronie Fediverse.Party: https://fediverse.partyZnajdziesz tam również historię Fediwersum, listy instancji serwerów i wiele innych ciekawych informacji.
• A gdzie jest PRIV? Wiadomości bezpośrednie. Jeśli piszesz do kogoś, może to być kilka osób, to zmień widoczność tootka (ta ikonka kuli ziemskiej pod edytorem) z “Publiczny” na “Tylko wspomniane osoby”. Jak wyślesz, to zobaczą go tylko wymienione profile i pojawi się w zakładce “Wiadomości bezpośrednie”.
• A gdzie grupy? Takich jak na Twitterze nie ma. Służą do takiej komunikacji inne aplikacje, bardziej bezpieczne i skoncentrowane na takim aspekcie. Ale zawsze możesz poratować się tak jak w punkcie wyżej, wpisując kilka adresów na górze tootka i będzie to rozmowa grupowa.
• Jesteś już na Mastodonie, wiesz że sporo znajomych z Twittera też się przeniosło, ale nie znasz ich adresów? Jeśli pochwalili się na TT swoim nowym adresem, to dzięki tej stronie ich odnajdziesz: Debirdify https://pruvisto.org/debirdify/Autoryzujesz ją na TT i ona wyszuka znajomych automatycznie, czy to twoich obserwowanych, czy obserwujących. Później wystarczy ich zaobserwować na Mastodonie (najłatwiej skopiować link do profilu odnalezionej osoby ze strony Debirdify i wkleić w pole wyszukiwania u siebie na Mastodonie – nie w pasek adresu!). Możesz też pobrać plik .csv z danymi znajomych i zaimportować go w Mastodonie w Preferencje –> Import i eksport –> Importowanie danych. Podobna aplikacja to FediFinder: https://fedifinder.glitch.me/Przydatne :)
• Nie mogę ustawić tła dla profilu! Oficjalna aplikacja na iOs nie ma opcji do tego. Ale możesz wejść przeglądarką na swój serwer i tam w Preferencje / Profil / Wygląd ustawisz sobie tło bez problemu.
• Przejście na Mastodon bywa trudne dla nowych użytkowników. Ale jeśli masz fajną swoją instancję, to możesz do niej zaprosić przyjaciół z Twittera, generując link z zaproszeniem do rejestracji. Jeśli skorzystają z niego, to od razu cię zaobserwują. Ta opcja jest w Apce Webowej Mastodona w Preferencje –> Zaproś użytkowników. Nie zapomnij zaptaszkować “Zapraszaj do obserwacji swojego konta”. Skopiowany link możesz wysłać e-mailem, twitterem, facebookiem czy jak tam chcesz.
• Jeśli lubisz Twitterowy look & feel, serduszka zamiast gwiazdek, chcesz widzieć ile tootek ma polubień i podbić bez klikania, to może spodoba Ci się alternatywna aplikacja dla Mastodon-a: #ManganApp https://dub.sh/mangan
• Wyszukiwarka: a na Twitterze to można było poszukać, co napisali inni! No właśnie. Ograniczenie wyszukiwania w Mastodonie do własnych lub kierowanych do ciebie treści jest decyzją projektową, a nie niedoróbką. Cytując autora: “Co daje arbitralne wyszukiwanie? Ludzie i marki wyszukują własne imię i nazwisko, aby samodzielnie wstawić się do rozmów, do których nie zostali zaproszeni.” I dalej: “Możesz jednak wyszukiwać wiadomości, które opublikowałeś, otrzymałeś lub dodałeś do ulubionych. W ten sposób możesz znaleźć tę jedną wiadomość na końcu języka.” Dodam jeszcze od siebie, że wspomniany punkt wyżej Mangan oferuje trochę wygodniejszą wyszukiwarkę w stosunku do orginału, podpowiadając np. profile w wyskakującym okienku, gdy zaczniesz pisać ich nazwy, zaczynając od “@”. Reasumując, przeszukiwać możesz posty:
  • napisane przez ciebie
  • zagwiazdkowane / polubione (dlatego dużo gwiazdkuję)
  • te, w których wspomniano o tobie
  • wiadomości bezpośrednie (j. w.) Może zdarzyć się tez tak, że masz konto na instancji, gdzie admin nie zainstalował ElasticSearch, służącego do indeksowania pełnotekstowego. Wtedy niestety przeszukiwane są jedynie posty sfederowane zawierające hashtag (do wyszukiwania po hashtagach), a to, co napisałem wyżej, niestety nie będzie działać.
• Demetrykacja. Co to? Jak zapewne wiesz, algorytm, który karmisz w korporacyjnych sieciach społecznościowych, zlicza wszystko: wyświetlenia, podbicia, polubienia, wyszukania, hashtagi. Używa tego do polecania treści i profili (które kataloguje również jeszcze inaczej, szpiegując i ciebie i je). By zdobyć twoją uwagę, jak najbardziej cię zainteresować i utrzymać u siebie jak najdłużej. Po co? Żeby wyświetlić ci jak najwięcej reklam, na których przecież zarabia. Na Mastodonie, jak już napisałem wcześniej, nie ma ani reklam, ani algorytmu. Spam reklamowy powinien być (i najczęściej jest) tępiony, by nie zaśmiecać ci osi czasu (czy tam walla / tajmlajna). Uważa się też, że informacja o ilości polubień czy podbić nie jest istotna, nie powinna wpływać na ciebie ani zachęcająco, ani zniechęcająco. Więc nie jest wywalona na wierzch. Jeśli się zainteresujesz i wejdziesz w interakcję z tootkiem to zobaczysz, jaką zdobył popularność, ile podbić (to jest najważniejsze, dzięki boost-om tootek się niesie po fedi) czy gwiazdek. Jednak nie jest ci to narzucane. Nikt ciebie nie podpuszcza :)

Inne poradniki, które warto przeczytać: